“We hebben huwelijkse voorwaarden, maar geen idee wat daarin geregeld is”
Dit is een uitspraak die we vaak horen in de gesprekken die we hebben met mensen die willen gaan scheiden. Het enige wat ze zich kunnen herinneren is een bezoek aan de notaris, maar de inhoud van de huwelijkse voorwaarden is onbekend. De teksten zijn vaak onbegrijpelijk, maar daarnaast hebben mensen er al jarenlang niet naar omgekeken.
Bij een echtscheiding zijn de gemaakte afspraken echter wel van groot belang!
Koude uitsluiting
Koude uitsluiting zijn huwelijkse voorwaarden waarbij iedere gemeenschap van goederen uitgesloten is zonder daarnaast afspraken te maken over verrekening van inkomen en/of vermogen gedurende of aan het einde van het huwelijk.
Als beide echtgenoten een eigen (gelijkwaardig) inkomen hebben, kan koude uitsluiting een goede insteek zijn. Maar wat als er kinderen geboren worden en de echtgenoten er samen voor kiezen dat één van hen minder gaat werken om de zorgtaken uit te voeren? Doordat die ene echtgenoot vanaf dat moment minder inkomsten heeft, kan hij/zij geen vermogen meer opbouwen, althans zijn de mogelijkheden daartoe een stuk beperkter dan voor de andere (werkende) echtgenoot. Die ene (zorgende) echtgenoot zou dan bij een scheiding veel minder vermogen hebben dan de ander.
Als er dus huwelijkse voorwaarden gelden met enkel en alleen koude uitsluiting, dient u zich van deze omstandigheden bewust te zijn en wellicht de huwelijkse voorwaarden laten wijzigen als er sprake is van een inkomenswijziging.
Periodiek verrekenbeding
Er zijn aktes van huwelijkse voorwaarden waarin op dit probleem al is ingespeeld. Daarin is dan een periodiek verrekenbeding opgenomen; dat houdt in dat de echtgenoten afspreken dat iedere gemeenschap van goederen wordt uitgesloten, maar dat zij het inkomen dat zij overhouden -nadat alle huishoudkosten zijn voldaan- jaarlijks bij helfte wordt gedeeld. De gedachte hierachter is dat de minder- of niet verdienende echtgenoot op deze manier ook in staat wordt gesteld om zelf vermogen op te bouwen.
De uitvoering van dit periodiek verrekenbeding brengt echter vaak problemen met zich mee. Dat komt voor een klein gedeelte omdat de echtgenoten niet goed weten wat er exact verrekend zou moeten worden (wat valt er onder het te verrekenen inkomen?), maar vooral omdat in goede tijden niet jaarlijks met elkaar de financiën doorgenomen worden om af te rekenen met elkaar.
Als er gedurende het huwelijk niet periodiek is verrekend, wordt in principe het bij echtscheiding aanwezige vermogen vermoed te zijn gevormd uit inkomen dat verrekend had moeten worden. Oftewel, de waarde van het vermogen wordt bij helfte gedeeld (alsnog verrekend).
Als men een vermogensbestanddeel buiten de verrekening wil houden, zal aangetoond moeten worden dat dat onderdeel (geld op een spaarrekening, een onderneming, een privéwoning bijvoorbeeld) van een andere bron dan ‘te verrekenen inkomsten’ afkomstig is. Bijvoorbeeld via een schenking of erfenis.
Check uw huwelijkse voorwaarden
Het is raadzaam om voor uzelf na te gaan wat de inhoud van uw huwelijkse voorwaarden is, ook als u nog gelukkig getrouwd bent. Wellicht is er sprake van een gewijzigde situatie, waardoor de gemaakte afspraken niet meer voldoen. Dat kan te maken hebben met kinderen die geboren zijn (en dus vaak een inkomenswijziging), maar ook als er bijvoorbeeld geen onderneming meer is. In dat geval kan het in stand laten van een koude uitsluiting fiscaal ongewenste gevolgen hebben.
Tijdens het huwelijk kunnen de huwelijkse voorwaarden gewijzigd worden en dan gaat het overleg daarover makkelijker dan bij de echtscheiding. Graag helpen wij u bij het begrijpen van uw huwelijkse voorwaarden alsook met het meedenken over een eventueel benodigde wijziging.
