Erkenning en gezag: wat is er veranderd sinds 2023?.

mei 21, 2025 | Familierecht

Sinds 1 januari 2023 is de wet veranderd: als iemand een kind erkent, ontstaat er automatisch gezamenlijk gezag. Deze wijziging geldt voor erkenningen die plaatsvinden na die datum. Het doel van de wijziging is het versterken van de rechtspositie van de erkenner en het verminderen van het aantal gerechtelijke procedures over gezag. In de praktijk merken wij echter dat deze wetswijziging ook nieuwe vragen en knelpunten oproept.

Voor 2023: erkenning ≠ gezag
Voorheen was het zo dat erkenning en gezag twee gescheiden trajecten waren. Door een kind te erkennen, werd je juridisch ouder, maar dat betekende niet automatisch dat je ook gezag kreeg. Voor gezag was een apart verzoek nodig, dat gezamenlijk met de geboortemoeder moest worden gedaan. Als de geboortemoeder daar niet aan mee wilde werken, moest de erkenner de gang naar de rechter maken om gezamenlijk gezag af te dwingen.

Na 2023: automatisch gezamenlijk gezag bij erkenning
Sinds de wetswijziging ontstaat bij erkenning automatisch gezamenlijk gezag, tenzij er sprake is van een wettelijke uitzondering. De wijziging is bedoeld om het proces eenvoudiger en gelijkwaardiger te maken. Voor kinderen betekent het in veel gevallen dat beide juridische ouders vanaf het begin betrokken zijn bij belangrijke beslissingen over hun leven.

Nieuwe realiteit: terughoudendheid bij toestemming voor erkenning
Waar voorheen de discussie vaak ging over de vraag of de erkenner ook gezag moest krijgen, zien we nu een verschuiving. In onze praktijk merken we dat geboortemoeders in sommige gevallen terughoudender zijn geworden met het geven van toestemming voor erkenning. De reden? Door erkenning ontstaat automatisch gezamenlijk gezag en dat is niet altijd gewenst.

Deze terughoudendheid leidt ertoe dat erkenners – of het nu gaat om een vader of een duomoeder – vaker naar de rechter moeten stappen om vervangende toestemming voor erkenning te verkrijgen. De rechter kijkt dan of erkenning en gezag in het belang zijn van het kind. Als dat zo is, wordt de toestemming alsnog verleend.

Conclusie: minder procedures over gezag, maar vaker discussie over erkenning
De wetswijziging heeft een deel van de juridische procedures eenvoudiger gemaakt. Toch zien we dat het spanningsveld niet verdwijnt, maar verschuift. De vraag is niet langer of er gezamenlijk gezag moet komen, maar of de erkenning überhaupt mag plaatsvinden.
Komt er geen toestemming van de geboortemoeder, dan kan de erkenner een verzoek indienen bij de rechtbank om vervangende toestemming te krijgen.
Zit je in een situatie waarin erkenning en/of gezag een rol spelen en wil je weten wat jouw rechten en mogelijkheden zijn? Neem dan gerust contact met ons op. Wij denken graag met je mee en bieden juridische ondersteuning waar nodig. Ons kantoor is bereikbaar via info@sbc-advocaten.nl of 085-0763185.