Roxeanne Hazes start een kort geding tegen haar moeder op, over de erfenis. Wat is er aan de hand?

/in , /door

Op 9 februari aanstaande zal er een kort geding plaatsvinden tussen Roxeanne Hazes en haar moeder, Rachel Hazes. Hoewel niet alle details in de media gedeeld zijn, gaan er stemmen op dat Rachel helemaal geen erfgenaam was van André Hazes, omdat er al een verzoek tot echtscheiding was ingediend op het moment dat hij kwam te overlijden. Hoe zit dat eigenlijk?

 

Testament

Bij het opmaken  van een testament kunnen er bepaalde clausules worden opgenomen, om ervoor te zorgen dat jouw erfenis naar jouw wens wordt verdeeld. Er is een clausule waardoor erfgenamen onterfd worden (ontervingsclausule) of een clausule die voorkomt dat de erfenis in de gemeenschap valt waar de ontvanger in gehuwd is (uitsluitingsclausule). Maar wat er wellicht aan de hand is in de zaak van Roxeanne en Rachel Hazes, is dat André Hazes een echtscheidingsclausule had opgenomen in zijn testament.

 

Echtscheidingsclausule

Een echtscheidingsclausule is een testamentaire bepaling die ervoor zorgt dat partners die in scheiding liggen niet van elkaar kunnen erven. Als er geen testament is en dus ook niet deze clausule, wordt bij overlijden de erfenis verdeeld volgens de regels in de wet (de wettelijke verdeling) of conform de bepalingen in het testament en wordt er dus gewoon van elkaar geërfd als echtgenoten, ook al was er een scheiding in gang gezet. Pas wanneer de rechter de echtscheiding heeft uitgesproken en deze definitief is geworden door inschrijving daarvan in de registers van de burgerlijke stand, is men geen erfgenaam meer van elkaar. Dit is ook aan de orde als men getrouwd is onder het sluiten van huwelijkse voorwaarden; de huwelijkse voorwaarden bieden bescherming bij echtscheiding, niet bij overlijden.

Het opmaken van een testament met een echtscheidingsclausule is raadzaam als je niet wil dat de andere partner erfgenaam blijft nadat jullie hebben besloten uit elkaar te gaan en de echtscheiding aan te vragen. Of deze situatie zich heeft voorgedaan bij Rachel Hazes, zullen we wellicht na 9 februari aanstaande. Als dat het geval is, zal dat enorme gevolgen hebben voor alles wat er sinds het overlijden -inmiddels ruim 18 jaar geleden- vermogensrechtelijk is gebeurd.

 

Contact

Ons kantoor is gespecialiseerd in familie- en erfrecht. Heeft u vragen over uw testament en of dat voldoende bescherming biedt, dan wel een andere vraag over familie- of erfrecht,  neem dan contact met ons op via 0475-747238 of bezoek onze website www.sbc-advocaten.nl.

Erft een stiefkind van zijn stiefouder? (deel 2)

/in /door

Hoe stel je de erfenis veilig als je ouder hertrouwt?

Tegenwoordig komen samengestelde gezinnen -mede door de stijging van het aantal echtscheidingen- steeds vaker voor. Een samengesteld gezin bestaat uit een biologisch ouder en diens kinderen en een stiefouder (en eventueel diens kinderen). In sommige gevallen hebben beide partners ook nog samen kinderen gekregen. Het maakt de situatie er voor het erfrecht niet makkelijker op.  

Een samengesteld gezin is in de praktijk dus geen uitzondering meer. Maar in het erfrecht ligt dat anders. Hoewel het erfrecht wel bepalingen kent over de relatie tussen stiefouders en stiefkinderen (waarover hierna meer) zegt de wet niets over de mogelijkheid om als stiefkind van je stiefouder te erven. Wil je als stiefouder dat je stiefkind van je erft, dan zul je dat expliciet in een testament moeten laten opnemen. Wanneer er door de stiefouder geen testament is opgemaakt, worden de regels van boek 4 van ons Burgerlijk wetboek gevolgd. En de wet zegt dat je alleen erft van je eigen ouder. Je erft dus (zonder testament)  niet automatisch van je stiefouder, zelfs niet wanneer er sprake is van een huwelijk tussen de ouder en stiefouder.  

Hoewel bovenstaande dus niet in de wet is geregeld, geeft de wet wel bepaalde rechten aan stiefkinderen. Wanneer je ene ouder is overleden en je andere ouder daarna opnieuw in het huwelijk wil treden, brengt dat voor jou immers risico’s met zich mee. Hoe dat zit, en hoe je die risico’s kunt inperken, leg ik onderstaand uit. 

Casus:

Alexander en Babette zijn getrouwd in algehele gemeenschap van goederen en hebben samen één kind gekregen (Christian). Alexander en Babette hebben een koophuis van € 200.000,00. Tijdens het huwelijk overlijdt Babette.

De erfgenamen van Babette zijn haar man Alexander en hun zoon Christian, ieder voor de helft. Dat betekent dat de helft van al haar vermogen tussen Alexander en Christian zal moeten worden gedeeld (de andere helft is van Alexander), waaronder de koopwoning. Christian heeft dus recht op € 50.000,00. Alexander kan dat geld niet direct aan zijn zoon betalen, want het geld zit ‘vast’ in het huis. Wanneer Christian zijn geld meteen wil hebben, komt Alexander in de financiële problemen.

Als Babette overlijdt is in de meeste gevallen de wettelijke verdeling van toepassing. Dat houdt in dat de hele erfenis naar Alexander gaat. Christian heeft wel nog steeds recht op zijn erfdeel van € 50.000,00, maar kan dit pas opeisen als de langstlevende echtgenoot (Alexander) overlijdt. Christian moet dus wachten op zijn geld.

Na een paar jaar hertrouwt Alexander met Dana, weer in algehele gemeenschap van goederen. Dat betekent dat de woning nu toebehoort aan Alexander en Dana (ieder voor de helft). De vordering van Christian op zijn vader ter hoogte van € 50.000,00 blijft staan.

Wanneer Alexander overlijdt, zijn Dana en Christian zijn erfgenamen. Christians gedeelte van de erfenis bestaat opnieuw uit 1/4e van de waarde van het huis. Daarnaast moet hij ook nog de erfenis van zijn moeder uitbetaald krijgen, dus in totaal een bedrag van € 100.000,00. Opnieuw geldt echter dat Dana dit niet kan betalen; het geld zit in de stenen. Ook zij wordt weer aangemerkt als langstlevende. De wettelijke verdeling is opnieuw van toepassing en Christian moet wéér wachten tot het overlijden van Dana, voordat hij zijn geld krijgt.

Voor Christian is dat niet alleen vervelend, maar ook een risico. Als Dana het huis zou verkopen en de overwaarde verbrast of opmaakt, kan Christian fluiten naar zijn deel van de erfenis van zijn vader én moeder. De wet heeft het stiefkind willen beschermen tegen dit zogeheten “stieffamiliegevaar” door middel van de wilsrechten.

Wilsrechten

Op grond van de wet heb je als stiefkind zogenoemde ‘wilsrechten’. Dat houdt in dat je in sommige gevallen jouw niet opeisbare vordering (die je hebt vanwege de erfenis van je overleden vader/moeder) toch bij je stiefouder opeisen in de vorm van goederen. Zoals gezegd ontvang je jouw erfdeel dan wel in de vorm van goederen ter grootte van de hoogte van jouw vordering. In het geval van Christian kan hij dan bijvoorbeeld de helft van het eigendom van de woning krijgen (bloot eigendom), maar mag Dana daar wel nog in blijven wonen (vruchtgebruik). 

Je kunt op twee momenten je wilsrechten uitoefenen: zodra je ouder aangifte doet van zijn voornemen om te gaan hertrouwen (Alexander doet bij de gemeente melding van zijn voornemen om met Dana te gaan trouwen), of bij overlijden van de langstlevende ouder (Alexander). 

Een stiefouder kan jou ook vragen of je gebruik wil maken van je wilsrecht. Hij of zij kan je dan een redelijk termijn geven om te reageren. Als je binnen deze termijn niet reageert, dan is het daarna niet meer mogelijk om je wilsrechten uit te oefenen. 

Testament

In een testament kan worden afgeweken van wat er in de wet staat over de wettelijke verdeling en de wilsrechten. Zo kun je als ouder opnemen dat de niet-opeisbare vordering van je kinderen opeisbaar wordt zodra jouw echtgenoot hertrouwt in gemeenschap van goederen. Ook kunnen de wilsrechten geheel worden uitgesloten, ingeperkt of uitgebreid. 

In de praktijk leidt hertrouwen geregeld tot onrust binnen het gezin. Als erfrechtadvocaat kan ik u adviseren omtrent uw mogelijkheden om als (stief)kind uw erfdeel veilig te stellen, of kan ik u bijstaan in gerechtelijke procedures. Ons kantoor biedt ook mediation aan op het gebied van erfrecht. In dit laatste geval is het de insteek om met alle erfgenamen om tafel te gaan zitten en alsnog in onderling overleg tot een goede afwikkeling te komen. Heeft u vragen over erfrecht of bent u betrokken bij een erfrechtgeschil, neem dan contact met ons op via 0475 747238 of stuur ons een mail aan info@sbc-advocaten.nl 

 

Klik hier om naar deel 1 van deze blog te gaan.

Erft een stiefkind van zijn stiefouder? (deel 1)

/in /door

Waarom een testament noodzakelijk is bij een samengesteld gezin

Samengestelde gezinnen komen steeds vaker voor. Gescheiden ouders die al kinderen hebben en opnieuw in het huwelijk treden, zien we steeds vaker. Vaak krijgen ze ook samen nog een kind. In zo’n samengesteld gezin kun je binnen 1 gezin te maken krijgen met volle broers, stiefbroers en halfbroers (of zussen). Een dergelijke gezinssituatie kan op het gebied van erfrecht ingewikkeld worden. Het is dan ook belangrijk dat u tijdig nadenkt over de manier waarop u wenst dat de erfenis wordt verdeeld, en tijdig naar de notaris gaat voor advies. 

In de komende blogs geef ik een aantal praktijkvoorbeelden van situaties die betrekking hebben op stiefkinderen. In deze blog behandelen we de situatie waarbij twee alleenstaande ouders (beiden weduwe/weduwnaar) met hun beider kinderen een samengesteld gezin vormen. 

Casus: 

Bart treedt in het huwelijk met Simone. Ze zijn beide op jonge leeftijd in hun vorige relatie hun partner verloren. Bart heeft twee jonge kinderen Bas en Sam. Simone is moeder van dochter Sanne. Op het moment dat Bart en Simone trouwen, is het oudste kind nog geen 5 jaar oud. De kinderen zijn nog erg jong en groeien op in een liefdevol gezin. Ze hebben een hechte band met elkaar. Ze beschouwen de stiefouder als hun eigen ouder. Hetzelfde geldt voor hun stiefbroers/zus. 

Bart en Simone bouwen samen een nieuw leven op. De wens van Bart en Simone is, dat als zij komen te overlijden, hun vermogen over hun 3 kinderen (gelijk) verdeeld zal worden. 

Testament 

Op basis van de wet erft een stiefkind niet van een stiefouder. Als Simone en Bart geen testament hebben, dan wordt de erfenis dus niet gelijk over de drie kinderen verdeeld. Het is dan ook verstandig dat Bart en Simone een testament laten opmaken. In dit testament kunnen ze laten opnemen dat de stiefkinderen ook als erfgenaam worden benoemd. In dat geval krijgen alle drie de kinderen, in beginsel, een gelijk erfdeel. 

Let op: Het is in bovenstaande situatie ook nog belangrijk om te weten of de ouder die al op jonge leeftijd is overleden een testament had en wat daarin is opgenomen. De overleden man van Simone had geen testament. De overleden vrouw van Bart had wel een testament met een zogenaamde renteclausule. Wat houdt dit in? 

Op het moment dat Bart weduwnaar werd was hij samen met zijn twee kinderen erfgenaam van hun overleden partner/moeder. In het testament is opgenomen dat de kinderen hun erfdeel van moeder pas kunnen opeisen op het moment dat hun vader Bart komt te overlijden. De kinderen kregen daardoor een vordering op hun vader ter hoogte van hun erfdeel. Doordat er een rentepercentage van 6% in het testament was opgenomen, wordt de vordering die de kinderen op hun vader hebben steeds groter. Dit kan in veel gevallen ertoe leiden dat de kinderen minder erfbelasting verschuldigd zijn. In de hiervoor omschreven casus had dit echter grote (nadelige) gevolgen.  

  • Op het moment dat Simone komt te overlijden zijn er vier erfgenamen (Bart en de drie kinderen) die alle vier recht hebben op een gelijk deel van de erfenis van Simone. Simone heeft immers ook de twee kinderen van Bart tot haar erfgenamen benoemd. Het erfdeel van de drie kinderen is pas opeisbaar als Bart komt te overlijden. 
  • Als Bart vervolgens komt te overlijden dan dient de nalatenschap verdeeld te worden. De kinderen van Bart hebben op dat moment een hoge vordering op hun vader als gevolg van het overlijden van hun biologische moeder. 
  • Deze vordering is door de 6% rente na al die jaren enorm toegenomen. Dit heeft tot gevolg dat de kinderen van Bart eerst deze hoge schuld betaald dienen te krijgen en vervolgens het restant van de nalatenschap van Bart en Simone door 3 gedeeld wordt.  
  • De biologische dochter van Simone erft hierdoor veel minder dan haar twee stiefbroers. 

Conclusie: er is geen sprake van een gelijke verdeling over de drie kinderen, zoals Simone en Bart wel wensten, 

Gelukkig zijn Simone en Bart hier op tijd achter gekomen omdat ze tijdig naar een notaris zijn gegaan. 

Hoe is dit opgelost? 

Bart en Simone hebben de situatie bespreekbaar gemaakt met hun drie (inmiddels) volwassen kinderen. Zij waren het er allemaal over eens dat de erfenis gelijk verdeeld diende te worden. De kinderen van Bart zijn dan ook bereid geweest om afstand te doen van de hoge vordering op hun vader. Dit is vervolgens vastgelegd bij de notaris. 

Communiceer met elkaar en ga op tijd naar de notaris 

Er zijn echter veel situaties waarbij ouders er niet op tijd achter komen dat hun nalatenschap niet zo geregeld is als ze gedacht hadden. Ons advies is dan ook om, in het geval van samengestelde gezinnen, altijd naar de notaris te gaan voor advies. Ook als de gezinssituatie veranderd is het vaak belangrijk om te beoordelen of bestaand testament niet gewijzigd dient te worden.  

Heeft u vragen over erfrecht of bent u betrokken bij een erfrechtgeschil, neem dan contact met ons op. Wij kunnen u als advocaat bij staan, maar wij bieden ook mediation aan op het gebied van erfrecht. In dit laatste geval is het de insteek om met alle erfgename om tafel te gaan zitten en alsnog in onderling overleg tot een goede afwikkeling te komen. 

 

Klik hier om naar deel 2 van deze blog te gaan.

Praktijk in Beeld: Dag van de Erfenis

/in , /door

Op 12 november 2021 is het de dag van de Erfenis. Familie- en Erfrechtadvocaat Nicole Cremers geeft u een klein inkijkje in het erfrecht.

Blog Silke Skrotzki

Waarom zou je kiezen voor mediation en hoe ziet een mediationtraject eruit?

/in , , , /door

Van 1 tot en met 5 november 2021, is het de Week van de Mediation. Daarmee wordt aandacht gevraagd voor mediation als middel voor conflictoplossing en om samen tot afspraken te komen.

De laatste jaren is het steeds normaler geworden voor stellen die uit elkaar gaan, om mediation in te zetten. Maar, waarom zou je kiezen voor mediation en hoe ziet een mediationtraject eruit?

Als jullie hebben besloten uit elkaar te gaan, maar ook als er een ander probleem speelt dat te maken heeft met de scheiding, bijvoorbeeld als discussie ontstaat over een lopende zorgregeling of de kosten van de kinderen, kan dit via mediation worden opgelost.

Je kiest voor mediation als je graag samen wil kijken of je tot afspraken kunt komen. Binnen mediation is er ruimte om te onderzoeken wat écht belangrijk is voor jullie en met welke afspraken jullie straks -na de echtscheiding- jullie nieuwe leven weer allebei goed kunnen oppakken. Met name bij familiezaken is het heel belangrijk dat ook na afloop van de mediation het onderlinge contact goed blijft. Vaak zijn er immers kinderen in het spel en die verdienen het dat hun ouders op een prettige manier met elkaar blijven omgaan.

Binnen mediation is er vaak meer mogelijk dan bij een rechter; je kunt namelijk voor een groot gedeelte zelf bepalen hoe je de verschillende onderdelen van de scheiding geregeld wil hebben, uiteraard binnen de juridische en fiscale kaders.

Zodra helder is wat jullie willen afspreken, maak ik een ouderschapsplan en een echtscheidingsconvenant. Het verschil tussen deze twee is, dat er in een ouderschapsplan alleen zaken rondom de kinderen worden opgenomen (zoals de zorgregeling en de kosten van de kinderen) en in het echtscheidingsconvenant alleen zaken die jullie zelf betreft (zoals afspraken over partneralimentatie, de woning, al het te verdelen vermogen, hoe de fiscale zaken afgehandeld worden en wat er met het pensioen gaat gebeuren).

Zodra die beide documenten getekend zijn, kan de zaak worden afgehandeld. In geval van een echtscheiding betekent dit dat er een verzoek tot echtscheiding gedaan wordt bij de rechtbank.

Wat zijn nou de voordelen van mediation? Na mediation is de kans op een goede communicatie na afloop van de scheiding groter dan wanneer je ieder een eigen advocaat hebt ingeschakeld, want bij mediation ben je samen in overleg tot afspraken gekomen en die heb je ook nog eens helemaal passend gemaakt voor jullie situatie.

Daarnaast is mediation is vaak sneller dan het voeren van een procedure met ieder een eigen advocaat; jullie zijn bij de mediation immers degenen die het tempo bepalen en er hoeft geen rekening gehouden te worden met allerlei procesrechtelijke termijnen.

En tot slot is mediation vaak goedkoper; de kosten van de mediator deel je immers samen.

Omdat ik advocaat-mediator ben, neem ik mijn hele kennis en ervaring mee in de mediation. Dit is een grote meerwaarde, want dan weet je dat de echtscheiding ook echt goed geregeld is en je achteraf niet voor verrassingen komt te staan. En ik kan, omdat ik ook advocaat ben, voor jullie het echtscheidingsverzoek indienen bij de rechtbank. Daardoor kunnen jullie het hele traject bij één persoon doorlopen.

Mediation is dus een prima middel om samen de echtscheiding te regelen en het heeft een aantal voordelen ten opzichte van ieder een eigen advocaat inschakelen. Het is echter geen wondermiddel. Sommige cliënten denken dat er óf via mediation gescheiden moet worden óf dat je een vechtscheiding aan de hand hebt. Zo is het natuurlijk niet. Niet iedere echtscheiding is voor mediation geschikt, dus soms zul je wel ieder naar een eigen advocaat moeten gaan om beweging te krijgen in het proces. Bedenk daarbij dat de meeste familierechtadvocaten er zich van bewust dat zij ook een taak hebben in het de-escaleren van een situatie en dat er ook -met ieder een eigen advocaat aan je zijde- ruimte is voor overleg.

Mocht je in een situatie zitten waarbij jullie hebben besloten uit elkaar te gaan en dit graag samen aan tafel willen regelen, bij een deskundige mediator? Of mocht je nog vragen hebben, neem dan contact met ons op.

Nicole Cremers togaKim Roufs

Waarom een samenlevingsovereenkomst zo belangrijk is

/in , /door

Het aantal ongehuwd samenwonenden is de laatste jaren toegenomen. Dat men (eerst) gaat trouwen is geen vanzelfsprekendheid meer. Maar het is niet verstandig om helemaal niets te regelen. Bepaalde rechten en plichten gelden immers niet voor samenwoners en bepaalde fiscale en erfrechtelijke gevolgen kunnen ongewenst intreden bij beëindiging van de relatie of overlijden. We zien het regelmatig gebeuren als we met cliënten aan tafel zitten, dat men niet op de hoogte is van de consequenties van het ‘niets geregeld hebben’. Maar dan is de relatie al geëindigd of de partner al overleden en is het lastig of zelfs onmogelijk om dit nog te herstellen.

Wilt u dit vóór zijn, dan is het raadzaam om naast een testament, een samenlevingsovereenkomst aan te gaan bij het begin van de samenwoning. De belangrijkste redenen:

  • Er kunnen duidelijke afspraken worden gemaakt over het betalen van gezamenlijke kosten (huishoudkosten) en over vergoedingsrechten, voor als één van de partners bijvoorbeeld eigen geld heeft geïnvesteerd in de gezamenlijke woning;
  • Jullie worden fiscaal partners en kunnen dan gezamenlijk aangifte voor de inkomstenbelasting doen, waarbij inkomsten en aftrekposten onderling verdeeld kunnen worden en een fiscaal zo gunstig mogelijke aangifte gedaan kan worden voor jullie beide;
  • Bij veel pensioenfondsen is het mogelijk om elkaar als partner aan te wijzen voor het partnerpensioen (ook wel nabestaandenpensioen) als er een samenlevingsovereenkomst is;
  • Je kunt afspraken maken over het verblijf in de woning als één van de partners komt te overlijden;
  • Er kan een fors bedrag aan erfbelasting bespaard worden.

De laatste twee redenen zullen hier nader toegelicht worden.

Verblijven in de woning na overlijden van één van de partners

Indien uw partner komt te overlijden en er is geen samenlevingsovereenkomst, dan kan dit vergaande gevolgen hebben. Als er geen testament is opgesteld, bent u geen erfgenaam van uw partner. Als uw partner komt te overlijden en u heeft samen een koopwoning, worden de erfgenamen van uw partner dus samen met u eigenaar van jullie huis en de gezamenlijke inboedel. Vaak zijn dit de ouders van uw partner. Uw ‘schoonfamilie’ kan er dan voor zorgen dat u uw woning moet verlaten.

Als u deze situatie wilt voorkomen en uw partner verzorgd achter wilt laten, kan er in de samenlevingsovereenkomst een zogenaamd ‘verblijvingsbeding’ worden opgenomen. Dit houdt in dat de achtergebleven partner in het huis mag blijven wonen en de gezamenlijke goederen bij de langstlevende partner mogen blijven.

Let wel: een samenlevingsovereenkomst met verblijvingsbeding is niet hetzelfde als een testament. Zonder testament is de langstlevende partner namelijk geen erfgenaam. Wilt u dat uw partner ook erfgenaam wordt dan adviseren wij om naast een samenlevingsovereenkomst ook een testament te laten opmaken.

Erfbelasting

Ten aanzien van de erfbelasting kan het niet hebben van een samenlevingsovereenkomst u duur komen te staan. Heeft u wél een testament waarin uw partner als erfgenaam is aangewezen, maar is er geen samenlevingsovereenkomst, dan wordt uw partner door de fiscus als ‘overige erfgenaam’ aangemerkt. Dat wil zeggen dat er een vrijstelling geldt van slechts € 2.244,00. Over alles wat er meer aan erfenis ontvangen wordt, dient u 30-40% erfbelasting te betalen.

Indien er naast het testament wel een samenlevingsovereenkomst is aangegaan, heeft de achtergebleven partner recht op de vrijstelling voor gehuwden. Dat is een bedrag van € 671.910,00. Over dit bedrag hoeft dus geen belasting te worden voldaan. Erft u meer dan € 671.910,00 dan dient u over het meerdere 10-20% belasting te betalen.

Op bovenstaande is één uitzondering; ook zonder samenlevingsovereenkomst heeft u recht op de vrijstelling voor gehuwden, namelijk na een onafgebroken samenwoning van vijf jaar.

Conclusie

Ook bij ongehuwd samenwonen dient er iets geregeld te worden. Wij adviseren u om een testament en samenlevingsovereenkomst te laten opstellen, zodat u bij een eventuele beëindiging van de relatie of het overlijden van één van de partners niet met ongewenste situaties geconfronteerd wordt. Over de inhoud dient u zich goed te laten adviseren door uw notaris en zal toegespitst moeten worden op jullie specifieke situatie en wensen.

Voor meer informatie over familie- of erfrecht of vragen over uw specifieke situatie kunt u altijd vrijblijvend contact met ons opnemen.