Blog Silke Skrotzki

Voor of tijdens het huwelijk alvast afzien van partneralimentatie?

/in , , , /door

Eén van de onderwerpen waar tijdens een echtscheiding afspraken over gemaakt moet worden, is de partneralimentatie. Heeft de ene echtgenoot behoefte aan alimentatie en kan de andere echtgenoot dit ook betalen (draagkracht) dan is die laatste op grond van de wet in principe verplicht om een bijdrage te betalen. Partijen kunnen daar ten tijde van de echtscheiding samen afwijkende afspraken over maken. Zo kunnen zij bijvoorbeeld afspreken dat zij over en weer afzien van het recht op partneralimentatie (nihilbeding).

Het komt wel eens voor dat aanstaande echtgenoten al vóór het huwelijk een dergelijk nihilbeding overeenkomen. Ze leggen dat dan vast in hun huwelijkse voorwaarden. Concreet houdt dat in dat zij afspreken dat -mocht het huwelijk ooit eindigen in een echtscheiding- er geen partneralimentatie betaald hoeft te worden. Hetzelfde geldt overigens ook voor geregistreerd partners, zij leggen dat dan vast in hun partnerschapsvoorwaarden.

In de rechtspraak werd er tot op heden vanuit gegaan dat zo’n nihilbeding in de huwelijkse voorwaarden in principe nietig (ongeldig) is. De wet zegt immers dat er een verplichting bestaat tot partneralimentatie. Daar kunnen partijen weliswaar van afwijken, maar slechts vóór of na de echtscheiding, zo staat in artikel 1:158 van het Burgerlijk Wetboek.

De Hoge Raad heeft in het verleden (1980 en 1996) uitgelegd wat de strekking van dit artikel is, namelijk dat er pas afspraken kunnen worden gemaakt over de partneralimentatie op het moment dat de echtscheiding aanstaande is, dus bijvoorbeeld in een echtscheidingsconvenant. Niet al op een eerder moment. Alleen in zéér uitzonderlijke gevallen kan een echtgenoot volgens de Hoge Raad aan een nihilbeding wat voor of tijdens het huwelijk is overeengekomen gehouden worden.

De afgelopen jaren is er in de literatuur een discussie ontstaan over de nietigheid van voorhuwelijkse nihilbedingen; sommige auteurs vinden dat een nihilbeding wat overeenkomen is voorafgaande of tijdens het huwelijk geldig zou moeten zijn. Daarom heeft de advocaat-generaal (A-G) p 13 mei jl. de Hoge Raad gevraagd om zich hierover uit te laten (cassatie in het belang der wet). De A-G schrijft in de conclusie dat partijen ook voorafgaand of tijdens het huwelijk de contractsvrijheid zouden moeten hebben om iets afwijkends af te spreken over de partneralimentatie, zoals zij immers ook kunnen doen over het pensioen en het huwelijksvermogensregime. Dat is volgens de A-G wat de wetgever ook voor ogen heeft gehad. Volgens de A-G heeft de rechter nog altijd de ruimte om -wanneer een van de echtgenoten zich daarop beroept en dit goed onderbouwt- het nihilbeding buiten beschouwing te laten wanneer de omstandigheden daarom vragen.

Het is nu aan de Hoge Raad om te reageren op de conclusie van de A-G. De uitspraak van de Hoge Raad wordt verwacht op 25 november 2022. Daarna zullen we weten of een nihilbeding in de huwelijkse voorwaarden tijdens de echtscheiding geldig is of niet. We houden u op de hoogte!

 

Heeft u er behoefte aan om eens te sparren over partneralimentatie die u betaalt of ontvangt? Of heeft u een andere vraag met betrekking tot een familie- of erfrechtkwestie, dan kunt u contact met ons opnemen. Wij zijn bereikbaar op 0475-747 238 of via info@sbc-advocaten.nl.

Update: heb je toestemming van je ex-partner nodig om met je kind te verhuizen?

/in , , , , /door

Je hebt een minderjarig kind met je ex-partner en wil met hem of haar gaan verhuizen. Bijvoorbeeld omdat je (weer) dichter in de buurt van je familie wilt gaan wonen, een nieuwe liefde hebt gevonden bij wie je wilt intrekken of je hebt gesolliciteerd op een baan die wat verder uit de buurt ligt. Maar kan dat zomaar? En wat als je ex-partner daar geen toestemming voor wil verlenen? 

De situatie kan zich natuurlijk ook andersom voordoen: je ex-partner geeft aan samen met jullie kind te willen verhuizen, waardoor de reisafstand tussen de beide huizen een stuk langer wordt. Jij ziet dat niet zitten, want dat zal ongetwijfeld gevolgen hebben voor jou en jouw kind. Wellicht zal ook de zorgregeling moeten worden ingeperkt, als die regeling vanwege de lange afstand niet meer uitvoerbaar is. Maar je ex-partner geeft aan hoe dan ook te vertrekken. Welke opties heb je dan? 

Het is een situatie die we in onze praktijk met enige regelmaat tegenkomen, maar waar we vijf jaar geleden voor het laatst een blog aan wijdden (link). In de tussentijd is er veel veranderd, daarom is het tijd voor een update. 

 

Wanneer heb je toestemming nodig? 

Allereerst is het van belang of beide ouders gezag hebben over het meeverhuizende kind (gezamenlijk gezag) of dat één ouder alleen het gezag heeft (eenhoofdig gezag). 

Gezamenlijk gezag 

In de meeste gevallen zullen beide ouders het gezag hebben over het kind. Zijn ouders immers getrouwd geweest, dan wordt de man volgens de wet automatisch als vader gezien en krijgt deze  -samen met de moeder- het gezag. Wanneer er géén sprake is geweest van een huwelijk of geregistreerd partnerschap, dan zal naast een erkenning ook het gezag aangevraagd moeten worden. De erkenning bij de gemeente en het gezag via de rechtbank. In de praktijk zien we gelukkig dat dit laatste in de meeste gevallen wel is gebeurd.

NB. Inmiddels is er ook een wetsvoorstel over het van rechtswege ontstaan van gezamenlijk gezag door erkenning goedgekeurd door de Eerste Kamer. Zodra dat in werking treedt, zal degene die het kind erkend heeft dus ook automatisch mede het gezag krijgen.

Hebben beide ouders het gezag, dan zal de ouder die met het kind wil verhuizen daarvoor éérst toestemming moeten vragen aan de andere ouder. Pas daarna zal hij of zij mogen vertrekken. In sommige gevallen staan hierover ook afspraken in het ouderschapsplan, bijvoorbeeld dat ouders pas bij een verhuizing buiten een bepaalde straal toestemming hoeven te vragen. Het is dus de moeite waard om eerst het ouderschapsplan na te lezen. 

Eenhoofdig gezag 

Heeft de verhuizende ouder alleen het gezag, dan ligt het iets gecompliceerder. Een ouder met eenhoofdig gezag mag namelijk in beginsel zelf en zonder toestemming belangrijke beslissingen over het kind nemen. Deze ouder heeft dus -in principe- ook de keuzevrijheid om het kind in een andere woonplaats op te voeden. Recentelijk is echter gebleken dat die keuzevrijheid beperkt is. De Hoge Raad heeft zich daarover bij arrest van 15 oktober 2021 (ECLI:NL:HR:2021:1513) uitgelaten. In die casus was een moeder met haar kind verhuisd, toen zij alleen het gezag had.  

De Hoge Raad overwoog dat ook bij eenhoofdig gezag een grondslag bestaat om de keuzevrijheid van de met het gezag belaste ouder ten aanzien van de woonplaats van het kind te beperken indien deze ouder niet voldoet aan de verplichting omgang tussen het kind en de andere ouder te bevorderen (art. 1:247 lid 3 BW). Namelijk is de rechter op grond van art. 8 EVRM in zodanig geval gehouden alle in het gegeven geval gepaste maatregelen te nemen om de met het gezag belaste ouder ertoe te bewegen alsnog medewerking te verlenen aan omgang tussen het kind en de andere ouder. Een verbod aan de met het gezag belaste ouder om te verhuizen, dan wel een bevel aan deze om terug te verhuizen, kan een passende maatregel zijn. 

Oftewel, als de omgang met de niet met het gezag belaste ouder te zeer wordt ingeperkt, kan de rechter de verhuizende ouder verbieden om te verhuizen, dan wel verplichten om terug te verhuizen. 

 

Hoe krijg je toestemming? 

Uiteraard is het uitgangspunt dat je eerst met je ex-partner in gesprek gaat. Afhankelijk van de onderlinge relatie kan dat via een persoonlijk gesprek of schriftelijk. Je legt vervolgens uit dat je wilt verhuizen, waarom je wilt verhuizen, welke gevolgen dit zal hebben en hoe je eventuele aanpassingen wil vormgeven. De andere ouder kan daar dan mondeling (maar bij voorkeur schriftelijk) toestemming voor geven. 

Lukt het niet om afspraken te maken over de verhuizing, dan is het raadzaam om een advocaat in te schakelen die is gespecialiseerd in personen- en familierecht. We kunnen samen kijken naar jouw situatie kijken en je adviseren hoe dit aan te pakken. Zowel in het voortraject met je ex-partner dan wel in een eventuele procedure. 

 

Verzoekschrift bij de rechter 

In het uiterste geval kan de rechter worden gevraagd om (vervangende) toestemming te verlenen voor verhuizing. De beslissing van de rechter hangt af van alle specifieke omstandigheden van het geval, waarbij extra gewicht zal worden toegekend aan de belangen van het kind. Die staan altijd voorop.  

De rechter zal rekening houden met: 

  • De noodzaak om te verhuizen; 
  • De mate waarin de verhuizing is doordacht en voorbereid; 
  • De door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor de andere ouder te verzachten/compenseren; 
  • De mate waarin ouders in staat zijn tot communicatie en overleg; 
  • De rechten van de andere ouder en de kinderen op onverminderd contact met elkaar in hun vertrouwde omgeving; 
  • De verdeling van de zorgtaken en of deze na de verhuizing kan worden gecontinueerd, althans de frequentie en het contact tussen de kinderen en de andere ouder voor en na de verhuizing; 
  • De mate waarin de kinderen zijn geworteld in hun omgeving, of juist gewend zijn aan verhuizingen;  
  • De leeftijd van de kinderen (vanaf 12 jaar mogen kinderen hun mening kenbaar maken);
  • De (extra) kosten van omgang na de verhuizing 
  • Het recht en belang van de ouder om te verhuizen en zijn/haar vrijheid om het leven opnieuw in te richten. 

 

Wat kun je doen als je ex-partner zonder toestemming verhuist? 

Is je ex-partner al zonder jouw toestemming verhuisd óf geeft hij/zij aan ondanks het ontbreken van de toestemming te gaan verhuizen, dan sta je niet met lege handen. Je kunt namelijk een kort geding-procedure starten bij de rechtbank om de verhuizende ouder te verbieden om te verhuizen of te bevelen terug te verhuizen. Eventueel kan een dwangsom (geldboete) worden opgelegd indien je ex-partner zich aan die uitspraak niet aan houdt. In het uiterste geval kan de rechtbank zelfs beslissen dat de kinderen voortaan bij de andere ouder gaan wonen. 

 

Contact 

Wil je verhuizen of gaat je ex-partner verhuizen en zou je eens willen sparren over de mogelijkheden en/of de slagingskans? Neem dan contact met ons op, wij adviseren u graag.  

Proceskosten binnen het familierecht

/in , , , , /door

U hebt een geschil met uw ex-partner en het lukt maar niet om samen tot afspraken te komen. Soms ontkomt u er niet aan om in dat geval een procedure op te starten. Een procedure opstarten kost geld, maar in een procedure betrokken worden kost ook geld. Voor wiens rekening komen deze kosten in familiezaken?

Procederen binnen het familierecht kan doorgaans niet zonder advocaat. Dit betekent dat u hoe dan ook kosten voor rechtsbijstand moet maken, in de vorm van honorarium (salaris van de advocaat). Daarnaast zult u in veel voorkomende gevallen griffierechten moeten betalen aan de rechtbank én moet er in sommige gevallen een deurwaarder worden ingeschakeld. Ook deze kosten zijn voor uw rekening.

De kosten van een procedure kunnen dus aardig oplopen. Ik krijg dan ook vaak de vraag of deze proceskosten verhaald kunnen worden op de wederpartij.

 

Proceskostenveroordeling algemeen

Binnen de meeste rechtsgebieden geldt als hoofdregel dat ‘de verliezer’ betaalt. Dat houdt in dat degene die (grotendeels) door de rechter in het ongelijk wordt gesteld, niet alleen zijn eigen proceskosten moet betalen maar óók de proceskosten van de andere partij. Binnen het familierecht ligt dat anders.

 

Proceskostenveroordeling in het familierecht

In het familierecht geldt als hoofdregel dat ieder zijn/haar eigen proceskosten betaalt, ongeacht wiens verzoek er wordt toegewezen. Dat geldt in procedures tussen (ex-)echtgenoten, geregistreerde partners of andere levensgezellen en familie. Dus óók als u de procedure wint, zijn alle gemaakte kosten voor uw eigen rekening. Uw ex-partner zal ook zijn/haar eigen kosten moeten betalen. De rechter noemt dat ook wel het ‘compenseren van de proceskosten’.

Hoofdregel compensatie proceskosten
Het gerechtshof in ’s-Hertogenbosch heeft in 2012 (link) vrij helder uitgelegd waarom in het familierecht normaliter niet tot proceskostenveroordeling wordt overgegaan en dus de proceskosten tussen partijen worden gecompenseerd. Het komt er kortgezegd op neer dat procedures tussen ex-partners vaak samenhangen met persoonlijke en interrelationele moeilijkheden. Er spelen bij familierechtelijke procedures niet alleen juridische argumenten, maar ook emotionele belangen. Dat de ene partij ‘in het gelijk’ wordt gesteld betekent in het familierecht niet automatisch dat de andere partij ‘ongelijk’ heeft. Het gaat in veel zaken om een afweging van belangen. Het is dan niet redelijk dat de partij die in het ongelijk gesteld wordt alle proceskosten van de ander moet betalen.

Bovendien zullen de procespartijen in veel gevallen na de procedure nog samen door moeten, bijvoorbeeld als ouders van hun gezamenlijke kinderen. De rechter wil in zulke gevallen voorkomen dat de verhoudingen (nog meer) op scherp komen te staan. De hoofdregel is dus: ieder draagt zijn eigen proceskosten.

Uitzondering
Maar, iedere hoofdregel kent een uitzondering. Ook in familiezaken komt het –bij uitzondering– voor dat de ene partij de proceskosten van de andere partij  moet betalen. De rechter zal dat niet uit zichzelf doen, dus een proceskostenveroordeling moet wel expliciet aan de rechter worden gevraagd. Daarbij zal goed moeten worden onderbouwd waarom er sprake is van dusdanige bijzondere omstandigheden dat het onredelijk zou zijn dat beide partijen zijn/haar eigen proceskosten betalen.

Zoals het gerechtshof het omschreef zal er bijvoorbeeld ‘zeer evident sprake moeten zijn van het nodeloos in rechte betrekken van de wederpartij’. Ofwel, het was compleet onnodig om de procedure op te starten en het had overduidelijk moeten zijn voor degene die de procedure opstartte dat het verzoek geen kans van slagen had.

Ook de (proces)houding van een partij kan een reden zijn voor de rechter om diegene in de proceskosten van de ander te veroordelen.

 In mijn praktijk merk ik dat rechters steeds vaker geneigd zijn om een partij in de proceskosten te veroordelen, wanneer de situatie daarom vraagt.

 

Welke kosten worden vergoed

Wanneer de rechter ervoor kiest om één van de partijen in de proceskosten te veroordelen, zijn er met betrekking tot de advocaatkosten twee opties. Ofwel de werkelijke advocaatkosten worden vergoed, hetgeen betekent dat de feitelijk gemaakte kosten door de andere partij moeten worden vergoed. De tweede optie is dat de advocaatkosten worden vastgesteld op basis van het liquidatietarief.

In de praktijk sluiten rechters –zeker in het familierecht– eigenlijk altijd aan bij het liquidatietarief. Dit betekent dat het salaris van de advocaat wordt vastgesteld aan de hand van een gefixeerd bedrag. Dat tarief is doorgaans veel lager dan de kosten die u daadwerkelijk aan de advocaat hebt betaald. Dat houdt in dat u alsnog een gedeelte van de advocaatkosten zelf moet betalen. Het griffierecht en de eventuele kosten van de deurwaarder komen –in geval van een proceskostenveroordeling– vaak wel voor rekening van de andere partij.

 

Conclusie

In het familierecht is nog altijd de hoofdregel dat proceskosten worden gecompenseerd en dat de dus alle kosten voor ieders eigen rekening komen. Slechts in bijzondere gevallen kan de rechter daarvan afwijken.

 

Bent u betrokken bij een familie- of erfrechtkwestie en vraagt u zich af met welke kosten u rekening dient te houden, maar ook of deze op de ander verhaalt kunnen worden? Of heeft u een andere vraag met betrekking tot een familie- of erfrechtkwestie, dan kunt u contact opnemen voor advies.

Wij zijn bereikbaar op 0475-747 238 of via info@sbc-advocaten.nl.

Blog Silke Skrotzki

Waarom zou je kiezen voor mediation en hoe ziet een mediationtraject eruit?

/in , , , /door

Van 1 tot en met 5 november 2021, is het de Week van de Mediation. Daarmee wordt aandacht gevraagd voor mediation als middel voor conflictoplossing en om samen tot afspraken te komen.

De laatste jaren is het steeds normaler geworden voor stellen die uit elkaar gaan, om mediation in te zetten. Maar, waarom zou je kiezen voor mediation en hoe ziet een mediationtraject eruit?

Als jullie hebben besloten uit elkaar te gaan, maar ook als er een ander probleem speelt dat te maken heeft met de scheiding, bijvoorbeeld als discussie ontstaat over een lopende zorgregeling of de kosten van de kinderen, kan dit via mediation worden opgelost.

Je kiest voor mediation als je graag samen wil kijken of je tot afspraken kunt komen. Binnen mediation is er ruimte om te onderzoeken wat écht belangrijk is voor jullie en met welke afspraken jullie straks -na de echtscheiding- jullie nieuwe leven weer allebei goed kunnen oppakken. Met name bij familiezaken is het heel belangrijk dat ook na afloop van de mediation het onderlinge contact goed blijft. Vaak zijn er immers kinderen in het spel en die verdienen het dat hun ouders op een prettige manier met elkaar blijven omgaan.

Binnen mediation is er vaak meer mogelijk dan bij een rechter; je kunt namelijk voor een groot gedeelte zelf bepalen hoe je de verschillende onderdelen van de scheiding geregeld wil hebben, uiteraard binnen de juridische en fiscale kaders.

Zodra helder is wat jullie willen afspreken, maak ik een ouderschapsplan en een echtscheidingsconvenant. Het verschil tussen deze twee is, dat er in een ouderschapsplan alleen zaken rondom de kinderen worden opgenomen (zoals de zorgregeling en de kosten van de kinderen) en in het echtscheidingsconvenant alleen zaken die jullie zelf betreft (zoals afspraken over partneralimentatie, de woning, al het te verdelen vermogen, hoe de fiscale zaken afgehandeld worden en wat er met het pensioen gaat gebeuren).

Zodra die beide documenten getekend zijn, kan de zaak worden afgehandeld. In geval van een echtscheiding betekent dit dat er een verzoek tot echtscheiding gedaan wordt bij de rechtbank.

Wat zijn nou de voordelen van mediation? Na mediation is de kans op een goede communicatie na afloop van de scheiding groter dan wanneer je ieder een eigen advocaat hebt ingeschakeld, want bij mediation ben je samen in overleg tot afspraken gekomen en die heb je ook nog eens helemaal passend gemaakt voor jullie situatie.

Daarnaast is mediation is vaak sneller dan het voeren van een procedure met ieder een eigen advocaat; jullie zijn bij de mediation immers degenen die het tempo bepalen en er hoeft geen rekening gehouden te worden met allerlei procesrechtelijke termijnen.

En tot slot is mediation vaak goedkoper; de kosten van de mediator deel je immers samen.

Omdat ik advocaat-mediator ben, neem ik mijn hele kennis en ervaring mee in de mediation. Dit is een grote meerwaarde, want dan weet je dat de echtscheiding ook echt goed geregeld is en je achteraf niet voor verrassingen komt te staan. En ik kan, omdat ik ook advocaat ben, voor jullie het echtscheidingsverzoek indienen bij de rechtbank. Daardoor kunnen jullie het hele traject bij één persoon doorlopen.

Mediation is dus een prima middel om samen de echtscheiding te regelen en het heeft een aantal voordelen ten opzichte van ieder een eigen advocaat inschakelen. Het is echter geen wondermiddel. Sommige cliënten denken dat er óf via mediation gescheiden moet worden óf dat je een vechtscheiding aan de hand hebt. Zo is het natuurlijk niet. Niet iedere echtscheiding is voor mediation geschikt, dus soms zul je wel ieder naar een eigen advocaat moeten gaan om beweging te krijgen in het proces. Bedenk daarbij dat de meeste familierechtadvocaten er zich van bewust dat zij ook een taak hebben in het de-escaleren van een situatie en dat er ook -met ieder een eigen advocaat aan je zijde- ruimte is voor overleg.

Mocht je in een situatie zitten waarbij jullie hebben besloten uit elkaar te gaan en dit graag samen aan tafel willen regelen, bij een deskundige mediator? Of mocht je nog vragen hebben, neem dan contact met ons op.

Update: partneralimentatie en samenwoning

/in , , , /door

Hoe bewijst u dat uw ex samenwoont?

U betaalt partneralimentatie aan uw ex-partner, maar u heeft het vermoeden dat hij of zij weer is gaan samenwonen met een nieuwe partner. Uw ex-partner ontkent dit. En dat gevoel wringt. Zeker omdat u weet dat als hij of zij daadwerkelijk weer samenwoont, u geen partneralimentatie meer hoeft te betalen.

Op 7 oktober 2019 wijdden we voor het laatst een blog aan dit onderwerp (link). Daarin omschreven we al hoe lastig het is om te bewijzen dat uw ex-partner samenwoont zeker als ze ieder nog hun eigen woning aanhouden. In veel gevallen zal uw ex-partner ontkennen samen te wonen. In dat geval ligt de bewijslast op u als alimentatiebetaler. Vanwege de vergaande gevolgen van de samenleving (de partneralimentatie stopt per direct en kan nooit meer herleven) legt de rechter de lat voor dat bewijs hoog.

Sinds mijn vorige blog is in de rechtspraak weer veel geprocedeerd over het ‘samenwonen als ware  gehuwd’. Als je deze uitspraken naast elkaar legt, is hier een duidelijke lijn in te herkennen. In deze blog leg ik uit met welke omstandigheden een rechter rekening houdt, zodat u een beter beeld heeft van welk bewijs u zult moeten verzamelen als u wilt aantonen dat uw ex-partner samenwoont.

De vereisten waaraan de rechtbank toetst

Allereerst ter herinnering de vereisten die de rechtbank toetst om te beoordelen of er sprake is van samenwoning:

(1) Uw ex-partner heeft een affectieve relatie (een nieuwe vriend of vriendin);
(2) Ze wonen duurzaam samen;
(3) Hij of zij voert een gemeenschappelijke huishouding en/of er is sprake van wederzijdse verzorging (de rechtbank legt dit uit als ‘hetzij bijdragen in de kosten van de gezamenlijke huishouding (financiële verstrengeling) hetzij op andere wijze in elkaars verzorging voorzien’)

1. Uw ex-partner heeft een affectieve relatie

U zult hard moeten kunnen maken dat uw ex-partner en zijn/haar nieuwe partner zich naar buiten toe presenteren als liefdeskoppel. Dat houdt in dat zij (bijvoorbeeld) samen naar feestjes gaan, familiaire aangelegenheden gezamenlijk bijwonen ofwel samen op vakantie gaan. Dit is onder andere terug te lezen onder punt 2.8 van de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 22 april 2021 (link).

Dit eerste vereiste staat vaak niet ter discussie en levert in de praktijk de minste problemen op. Of er sprake is van een affectieve relatie is in de meeste gevallen wel duidelijk en zal door de ex-partner doorgaans niet worden ontkend.

2. Er is sprake van duurzame samenwoning

Vervolgens moet worden aangetoond dat er sprake is van duurzame samenwoning. Het mag dus niet slechts gaan om een tijdelijke situatie (bijvoorbeeld tijdens een verhuizing/verbouwing of gedurende een quarantaineperiode).

Dat uw ex-partner en zijn/haar nieuwe partner veel tijd met elkaar doorbrengen en regelmatig bij elkaar overnachten is niet voldoende om aan het vereiste van de samenwoning te voldoen (link). Ook als zij dagelijks tijd met elkaar doorbrengen maar nooit samen overnachten, is er van samenwoning niet automatisch sprake (link). Er zullen aanvullende omstandigheden moeten worden aangevoerd voordat de rechtbank aanneemt dat er sprake is van duurzame samenwoning.

Voor die aanvullende omstandigheden zou u kunnen denken aan een combinatie van:

  • inschrijving op hetzelfde adres;
  • kleding laten liggen bij de ander (hetgeen bijvoorbeeld kan worden aangetoond indien hij/zij bij aankomst en vertrek uit de woning van de partner andere kleding aanheeft, terwijl ze nooit koffers of weekendtassen mee naar binnen neemt);
  • de samenwoners beschikken over de sleutel van de woning van de ander;
  • hij/zij vertrekt vanuit de woning van de partner naar het werk en keert daar na het werk ook weer terug;
  • ze ondernemen samen activiteiten, brengen feestdagen en vakanties samen door, of gaan samen naar sociale activiteiten van elkaars kinderen (sportwedstrijden, prijsuitreikingen, activiteiten op school);
  • samenwoners hebben bij beide woningen ieder een eigen fiets staan;
  • verblijf in de woning van de partner wanneer deze niet thuis is;
  • de samenwoners helpen elkaar met klussen, tuinieren, onderhoud en huishoudelijke taken, zij doen bijvoorbeeld samen boodschappen of doen aankopen voor de woning samen.

Bovengenoemde omstandigheden blijken onder andere uit de uitspraken van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 6 mei 2021 (link) en 18 mei 2021 (link).

Van belang is om zo veel mogelijk bewijs te verzamelen waaruit blijkt dat uw ex-partner en zijn/haar nieuwe partner veel samen zijn én onder welke omstandigheden. Dat kan bijvoorbeeld door middel van social media berichten en whatsapp-gesprekken, maar is veel makkelijker aan te tonen door middel van een rechercheonderzoek.

3. Ze voeren een gemeenschappelijke huishouding en/of er is sprake van wederzijdse verzorging

Dit laatste vereiste is doorgaans het struikelblok. Als buitenstaander is het immers lastig te bewijzen of er sprake is van financiële verstrengeling (bijdragen in elkaars kosten) of wederzijdse verzorging. U hebt als derde immers geen toegang tot de rekeningen van uw ex-partner, waardoor het lastig wordt om te bewijzen dat kosten worden gedeeld.

U kunt het echter wél aannemelijk maken. Als u voldoende omstandigheden aanvoert (en waar mogelijk bewijst) waardoor u aannemelijk kunt maken dat er sprake van is, is het vervolgens aan uw ex-partner om dit tegen te spreken en te bewijzen.

In de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 18 mei 2021 (link) oordeelde het Hof dat de alimentatieplichtige door het aanvoeren van een aantal omstandigheden voldoende aannemelijk had gemaakt dat er sprake was van financiële verstrengeling/wederzijdse verzorging. Daarbij waren de navolgende omstandigheden aangevoerd:

  • De ex-partner en haar partner maken gebruik van elkaars woning;
  • Ze eten bij elkaar en blijven bij elkaar slapen;
  • Ze doen gezamenlijk de boodschappen (in één auto);
  • Ze blijven achter in elkaars woning terwijl de ander de deur uit is;
  • Ze passen op elkaars kinderen en/of gedragen zich naar buiten toe als gezin.

Het lag vervolgens op de weg van de alimentatiegerechtigde om inzicht te verschaffen in haar financiële situatie om aan te tonen dat ieder de eigen kosten draagt, zodat van financiële verstrengeling geen sprake is. In deze uitspraak heeft de alimentatiegerechtigde dat niet gedaan, zodat de partneralimentatie is beëindigd.

Het risico is wel dat uw ex-partner wél met rekeningafschriften over de brug komt, waarmee hij/zij kan aantonen dat de financiën strikt gescheiden worden gehouden en/of dat uitgaven steeds met elkaar worden verrekend. Daarmee wordt het een stuk lastiger om dit derde vereiste te onderbouwen. Het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch oordeelde op 27 mei 2021 immers dat in dat geval niet gesproken kan worden van financiële verstrengeling, ook al wordt gebruik gemaakt van elkaars woning en nutsvoorzieningen (link).

Het nut van het inschakelen van een recherchebureau

Hoewel het zeker mogelijk is om zonder rechercheonderzoek te bewijzen dat er sprake is van samenwoning (bijvoorbeeld door middel van social media en/of whatsapp-communicatie), is ons advies doorgaans om toch een recherchebureau in te schakelen. Uit de observaties die een rechercheur doet, kunt u al veel conclusies trekken en mogelijk een groot aantal van bovengenoemde omstandigheden/vereisten onderbouwen.

Indien uiteindelijk vast komt te staan dat er inderdaad sprake is van samenwoning, maar uw ex-partner heeft dit altijd ontkend, dan zou de rechtbank kunnen bepalen dat uw ex-partner deze kosten aan u dient te vergoeden.

We helpen u graag

Heeft u het vermoeden dat uw ex-partner samenwoont en vraagt u zich af of het in uw situatie al haalbaar is om de kwestie aan te kaarten? We helpen u graag!

U bent van harte welkom voor een adviesgesprek met één van onze advocaten.

Dag van de scheiding

/in , , /door

Morgen is het de nationale ‘Dag van de Scheiding’. Deze dag is altijd de tweede vrijdag van september vanwege de eerste Nederlandse echtscheiding in september van 1796 tussen de heer Meers en mevrouw Lenaerts.

Hoewel de eerste scheiding dus al 225 jaar geleden plaatsvond, was het tot vijftig jaar geleden nog steeds zeer ongebruikelijk om van je echtgenoot te scheiden. Dat kwam doordat de wet tot dat moment weinig ruimte bood om het huwelijk ongedaan te maken. Een aanpassing van het Burgerlijk Wetboek heeft daar pas in 1971 verandering in gebracht. Vanaf toen kwam er een algemene grond om van je echtgenoot te scheiden; de zogeheten ‘duurzame ontwrichting’. Dit betekent dat als het simpelweg niet meer lukt om met je partner samen te blijven – om wat voor reden dan ook – dit genoeg reden is om aan de rechter te vragen de echtscheiding uit te spreken. Van deze uitgebreidere mogelijkheid is sindsdien ook veelvuldig gebruik gemaakt, zoals blijkt uit het groeiende aantal echtscheidingen sindsdien. Volgens het CBS scheidden voor de wijziging van de wet (1970) ongeveer 10.000 stellen per jaar, tegenover ruim 30.000 scheidingen per jaar in 2019.

Het is dan ook niet vreemd dat er steeds meer aandacht komt voor de noodzaak van goede, professionele begeleiding bij echtscheidingen, waar op de Dag van de Scheiding nog eens extra bij wordt stilgestaan. Wij kunnen als geen ander onderschrijven dat de juiste begeleiding tijdens het scheidingsproces het verschil kan maken. We hebben daarom niet alleen de kennis en kunde om u bij de juridische en fiscale aspecten van de echtscheiding te begeleiden, maar wij hebben ook oog voor de persoonlijke complexiteit die erbij komt kijken. Als scheiders door een professional op een krachtige manier door het proces heen worden genomen, neemt dit een groot deel van de onrust weg. Daar zijn wij van overtuigd. Wij kiezen daarom voor een persoonlijke aanpak en zien dagelijks bij onze cliënten dat dit hen de ruimte biedt om de toekomst weer met vertrouwen tegemoet te zien.

Bent u op zoek naar hulp of advies op het gebied van familie- of erfrecht en wilt u uw zaak met een gerust hart ergens neerleggen? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn bereikbaar via tel nummer 0475 747238 of per mail info@sbc-advocaten.nl.

Blog EllenKim Roufs

Berekening kinderalimentatie op basis van werkelijke woonlast of forfaitair (vastgesteld) bedrag?

/in , , /door

 

Het is wettelijk vastgesteld dat iedere ouder verplicht is om naar draagkracht te voorzien in de kosten van verzorging en opvoeding van minderjarige kinderen. Wat ‘draagkracht’ is, is in de wet niet verder omschreven. Aan dat begrip en hoe die draagkracht berekend moet worden is verder invulling gegeven door richtlijnen, opgesteld door de Expertgroep Alimentatie. Dit worden de Trema-normen genoemd.

Forfaitair systeem sinds 2013

Sinds 2013 is er vanuit deze Expertgroep gekozen voor een eenvoudig systeem voor de berekening van kinderalimentatie. In dit systeem hoeven er zo min mogelijk variabelen te worden gebruikt door middel van het toepassen van forfaitaire (vastgestelde) bedragen. De gedachte hierachter was dat er dan minder discussie zou kunnen ontstaan over de hoogte van de te betalen kinderalimentatie en er minder ruimte is om af te wijken, wat dan de rechtszekerheid en voorspelbaarheid ten goede komt.

Als de werkelijke last afwijkt van het forfaitaire bedrag, zal daar in beginsel geen rekening mee worden gehouden en dien je dat zelf op te vangen (met name als je werkelijke last hoger is).

Eén van die vastgestelde bedragen waarmee gerekend wordt, is de woonlast. Concreet houdt dit in dat er rekening wordt gehouden met een bedrag ter grootte van 30% van het netto besteedbaar inkomen als woonlast. Er wordt dus niet gekeken naar de werkelijke woonlast (huur of hypotheeklast).

Maar wat als er te weinig draagkracht is?

In sommige gevallen kan dit heel vervelend uitpakken voor de ouder die kinderalimentatie gaat ontvangen en dus ook voor de kinderen. Namelijk als vaststaat dat iemand een heel lage woonlast heeft, maar door toepassing van de hogere forfaitaire woonlast er te weinig draagkracht is om (geheel) in de behoefte van het kind of de kinderen te voorzien.

In de rechtspraak zijn er in de afgelopen jaren wel uitspraken gedaan waarin onder bepaalde omstandigheden is afgeweken van de forfaitaire rekenwijze. De Hoge Raad heeft zich echter onlangs ook uitgelaten over de vraag wanneer nu wel de forfaitaire lijn gevolgd moet worden en wanneer daarvan mag worden afgeweken. Het komt op het volgende neer: indien met een berekende draagkracht niet (geheel) in de behoefte van het kind of de kinderen kan worden voorzien én er aanwijzingen zijn dat de werkelijke woonlasten van de betrokken ouder duurzaam aanmerkelijk lager zijn dan het forfaitaire bedrag, zal de rechter dienen na te gaan of de draagkracht van die ouder, berekend met de werkelijke woonlasten, zou leiden tot een hogere onderhoudsbijdrage. Indien dit het geval is, dient de rechter ofwel deze hogere bijdrage op te leggen, ofwel te motiveren waarom hij daartoe, gelet op de verdere omstandigheden van het geval, geen aanleiding ziet.

Aan de hand van een fictief voorbeeld ziet dit er als volgt uit;

Henk en Mariska gaan uit elkaar. Zij hebben twee kinderen, die het merendeel van de tijd bij Mariska zullen verblijven. Henk koopt een woning en betaalt daarvoor € 900,00 per maand aan netto woonlasten.

Voor de kinderalimentatie wordt een berekening gemaakt. Op basis van het inkomen van Henk wordt er in die berekening uitgegaan van een forfaitair bedrag aan woonlasten van € 1.200,00 per maand (30% van zijn netto inkomen).

Uit de berekening volgt echter dat met de daaruit volgende draagkracht niet (volledig) in de behoefte van de kinderen kan worden voorzien door Henk en Mariska samen. Als er gerekend zou worden met de werkelijke woonlast van Henk, zou er wél volledig in de behoefte van de kinderen voorzien kunnen worden. De rechter zal dus in dit geval óf de berekening moeten volgen met de werkelijke woonlast en de hogere draagkracht die daaruit volgt gebruiken om de kinderalimentatie vast te stellen óf moeten motiveren waarom die werkelijke woonlast gevolgd en hogere draagkracht niet wordt gebruikt.

Conclusie

In de basis blijft het forfaitaire stelsel uitgangspunt. Als echter de draagkracht van de onderhoudsplichtige wordt berekend met de forfaitaire woonlast en er blijft onvoldoende draagkracht over om (geheel) in de behoefte van de kinderen te voorzien, zal de rechter moeten onderzoeken of dat voor de kinderen beter uitpakt (hogere kinderalimentatie) dan als men rekent met de werkelijke (lagere) woonlast. Als dit zo is, zal die hogere bijdrage vastgesteld moeten worden of moet de rechter motiveren waarom dat niet gebeurt.

Alimentatie berekenen is een vak apart; er moet met veel factoren rekening gehouden worden en er is veel rechtspraak die van invloed is op de manier waarop er gerekend moet worden. Heeft u een vraag over kinderalimentatie of iets anders betrekking hebbende op familie- of erfrecht, neem dan contact met ons op.

Divorce Dondedrag

Ik wil waar ik recht op heb

/in , /door

‘Ik wil waar ik recht op heb’

Dit is een uitspraak die ik regelmatig hoor in de praktijk. Maar, wat als je niet perse nodig hebt waar je recht op hebt? Wil je het dan toch krijgen?

Onlangs heb ik een echtscheiding begeleid waarbij de man een eigen onderneming had en een goed salaris. De vrouw had ook een redelijk salaris, maar een stuk lager dan dat van de man. Samen hadden ze twee kinderen. De man maakte zich veel zorgen over de vraag hoeveel partneralimentatie hij zou moeten gaan betalen.

Als snel had ik een eerste berekening gemaakt voor de kinder- en partneralimentatie. Daarbij maak ik ook altijd een bruto- netto berekening zodat beide partijen weten wat zij netto te besteden hebben na de scheiding, inclusief alimentatie en alle fiscale voordelen voor alleenstaande ouders.

De vrouw gaf aan dat ze het belangrijk vond dat één van hen in de gezamenlijke woning kon blijven wonen. Dit zou ze vooral voor de kinderen heel fijn vinden. De man kon de echtelijke woning wel overnemen op basis van zijn salaris, maar alleen als hij geen partneralimentatie hoefde te betalen. De vrouw wilde wel meer gaan werken, maar dat was dan weer alleen mogelijk als er een co-ouderschap zou komen.

De man heeft vervolgens zijn werk zo kunnen aanpassen dat co-ouderschap mogelijk was. De vrouw kon daardoor één dag per week meer gaan werken. Uit de berekening die ik maakte op basis van deze nieuwe situatie, bleek dat de vrouw met haar nieuwe salaris, de fiscale voordelen en de kinderalimentatie voldoende te besteden had om een nieuwe start te kunnen maken. Ze zou op basis van de Trema-normen eigenlijk nog recht hebben op een flink bedrag aan partneralimentatie. Ze gaf echter aan daar geen aanspraak op te willen maken; ze vond het belangrijk dat ze voor zichzelf kon zorgen en niet afhankelijk zou zijn van de man.

Dus, ondanks dat de vrouw wel recht had op partneralimentatie, koos ze er bewust voor om daar afstand van te doen.

Beide partijen zien hun toekomst positief tegemoet en zijn blij dat ze hebben kunnen realiseren dat de kinderen verder kunnen opgroeien in de voor hen vertrouwde woning. Het contact tussen beide partijen verloopt nog steeds goed.

Uit deze casus blijkt dat, als je ergens ‘recht op hebt’, dat nog niet wil zeggen dat je daar ook aanspraak op moet maken. Wij zien steeds vaker dat met name vrouwen kiezen voor meer zelfstandigheid en minder financiële afhankelijkheid van de ex-partner. Dit is een ontwikkeling die ook aansluit bij de recente wetswijziging, waarbij de termijn voor partneralimentatie verkort is van 12 naar 5 jaar, gebaseerd op de gedachte dat de financiële onafhankelijkheid van ex-partners bevordert zou moeten worden.

Ik stimuleer mijn cliënten op een positieve manier om de regie over hun eigen leven te nemen en niet te blijven hangen in de strijd met hun ex-partner. Dit sluit naadloos aan bij de manier waarop ik zelf in het leven sta.

Denk je erover om te gaan scheiden, vraag je je af waar je recht op hebt, maar wellicht ook wat andere mogelijkheden zijn, neem dan contact met mij op.

Nicole Cremers togaKim Roufs

Waarom een samenlevingsovereenkomst zo belangrijk is

/in , /door

Het aantal ongehuwd samenwonenden is de laatste jaren toegenomen. Dat men (eerst) gaat trouwen is geen vanzelfsprekendheid meer. Maar het is niet verstandig om helemaal niets te regelen. Bepaalde rechten en plichten gelden immers niet voor samenwoners en bepaalde fiscale en erfrechtelijke gevolgen kunnen ongewenst intreden bij beëindiging van de relatie of overlijden. We zien het regelmatig gebeuren als we met cliënten aan tafel zitten, dat men niet op de hoogte is van de consequenties van het ‘niets geregeld hebben’. Maar dan is de relatie al geëindigd of de partner al overleden en is het lastig of zelfs onmogelijk om dit nog te herstellen.

Wilt u dit vóór zijn, dan is het raadzaam om naast een testament, een samenlevingsovereenkomst aan te gaan bij het begin van de samenwoning. De belangrijkste redenen:

  • Er kunnen duidelijke afspraken worden gemaakt over het betalen van gezamenlijke kosten (huishoudkosten) en over vergoedingsrechten, voor als één van de partners bijvoorbeeld eigen geld heeft geïnvesteerd in de gezamenlijke woning;
  • Jullie worden fiscaal partners en kunnen dan gezamenlijk aangifte voor de inkomstenbelasting doen, waarbij inkomsten en aftrekposten onderling verdeeld kunnen worden en een fiscaal zo gunstig mogelijke aangifte gedaan kan worden voor jullie beide;
  • Bij veel pensioenfondsen is het mogelijk om elkaar als partner aan te wijzen voor het partnerpensioen (ook wel nabestaandenpensioen) als er een samenlevingsovereenkomst is;
  • Je kunt afspraken maken over het verblijf in de woning als één van de partners komt te overlijden;
  • Er kan een fors bedrag aan erfbelasting bespaard worden.

De laatste twee redenen zullen hier nader toegelicht worden.

Verblijven in de woning na overlijden van één van de partners

Indien uw partner komt te overlijden en er is geen samenlevingsovereenkomst, dan kan dit vergaande gevolgen hebben. Als er geen testament is opgesteld, bent u geen erfgenaam van uw partner. Als uw partner komt te overlijden en u heeft samen een koopwoning, worden de erfgenamen van uw partner dus samen met u eigenaar van jullie huis en de gezamenlijke inboedel. Vaak zijn dit de ouders van uw partner. Uw ‘schoonfamilie’ kan er dan voor zorgen dat u uw woning moet verlaten.

Als u deze situatie wilt voorkomen en uw partner verzorgd achter wilt laten, kan er in de samenlevingsovereenkomst een zogenaamd ‘verblijvingsbeding’ worden opgenomen. Dit houdt in dat de achtergebleven partner in het huis mag blijven wonen en de gezamenlijke goederen bij de langstlevende partner mogen blijven.

Let wel: een samenlevingsovereenkomst met verblijvingsbeding is niet hetzelfde als een testament. Zonder testament is de langstlevende partner namelijk geen erfgenaam. Wilt u dat uw partner ook erfgenaam wordt dan adviseren wij om naast een samenlevingsovereenkomst ook een testament te laten opmaken.

Erfbelasting

Ten aanzien van de erfbelasting kan het niet hebben van een samenlevingsovereenkomst u duur komen te staan. Heeft u wél een testament waarin uw partner als erfgenaam is aangewezen, maar is er geen samenlevingsovereenkomst, dan wordt uw partner door de fiscus als ‘overige erfgenaam’ aangemerkt. Dat wil zeggen dat er een vrijstelling geldt van slechts € 2.244,00. Over alles wat er meer aan erfenis ontvangen wordt, dient u 30-40% erfbelasting te betalen.

Indien er naast het testament wel een samenlevingsovereenkomst is aangegaan, heeft de achtergebleven partner recht op de vrijstelling voor gehuwden. Dat is een bedrag van € 671.910,00. Over dit bedrag hoeft dus geen belasting te worden voldaan. Erft u meer dan € 671.910,00 dan dient u over het meerdere 10-20% belasting te betalen.

Op bovenstaande is één uitzondering; ook zonder samenlevingsovereenkomst heeft u recht op de vrijstelling voor gehuwden, namelijk na een onafgebroken samenwoning van vijf jaar.

Conclusie

Ook bij ongehuwd samenwonen dient er iets geregeld te worden. Wij adviseren u om een testament en samenlevingsovereenkomst te laten opstellen, zodat u bij een eventuele beëindiging van de relatie of het overlijden van één van de partners niet met ongewenste situaties geconfronteerd wordt. Over de inhoud dient u zich goed te laten adviseren door uw notaris en zal toegespitst moeten worden op jullie specifieke situatie en wensen.

Voor meer informatie over familie- of erfrecht of vragen over uw specifieke situatie kunt u altijd vrijblijvend contact met ons opnemen.